W obliczu zagrożeń, które niesie ze sobą zanieczyszczenie powietrza, coraz więcej ludzi szuka sposób, żeby chronić swoje dzieci. Jakie dolegliwości u dziecka może spowodować smog? Czy strach przed nim jest faktycznie uzasadniony?
Czym jest smog?
Nic nie opisuje lepiej zjawiska smogu niż sama jego nazwa. Powstała ona z połączenia angielskich słów smoke – dym i fog – mgła. Jest to zjawisko atmosferyczne, które powstaje przy odpowiednich warunkach pogodowych. Przy braku wiatru substancje znajdujące się w powietrzu mieszają się z mgłą tworząc smog, który jest niejako wyczuwalnym i widocznym potwierdzeniem na obecność zanieczyszczeń w powietrzu. W jego skład wchodzi wiele mikroskopijnych cząsteczek, nazywanych pyłami zawieszonymi PM2.5 i PM10 oraz mnóstwo innych, szkodliwych związków: węglowodory, aldehydy, ozon oraz tlenki siarki, węgla i azotu.
Przyczyny smogu
W prywatnych domach bardzo często stosowane są stare kotły grzewcze i najgorszej jakości opał (muł, flot, śmieci). W ten sposób do atmosfery trafiają pył zawieszone i inne, groźne substancje. Nie bez znaczenia jest też transport samochodowy i tranzytowy, emitujący ogromne ilości spalin. Swoje dwa grosze dokłada też przemysł. Energetyka węglowa odpowiada za produkcję pyłów zawieszonych, metali ciężkich, tlenków azotu i dwutlenku siarki. Powstawanie i emisja wszelkich zanieczyszczeń, która odbywa się na niewielkich wysokościach (max. 40 m), nazywamy “niską emisją”. Właśnie to zjawisko jest główną przyczyną smogu w Polsce.
Smog a zdrowie dziecka
Coraz liczniejsze badania dowodzą, że nawet w okresie płodowym ekspozycja na zanieczyszczenia wywiera ogromny wpływ na rozwój dziecka. Ponieważ wiele związków, w tym tzw. WWA (wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne) przedostają przez barierę łożyskową do krwioobiegu płodu, dzieci przychodzą na świat przedwcześnie, z niższą masą urodzeniową i mniejszym obwodem główki. Wdychane zanieczyszczenia powodują szereg zagrożeń dla przebiegu ciąży i rozwoju płodu, a u kobiet narażonych na kontakt ze smogiem zmniejsza się szansa na udany zabieg in vitro. Dzieci, które w okresie prenatalnym narażone były na działanie smogu, mają zauważalnie niższą objętość płuc, częściej chorują na astmę, alergie oraz zapalenia płuc i oskrzeli.
Smog najczęściej atakuje układ oddechowy. Błona śluzowa dróg oddechowych u dzieci nie jest jeszcze wystarczająco rozwinięta, dlatego zanieczyszczenia podrażniają ją i powodują liczne infekcje. Ponadto dzieci mają tendencję do oddychania przez usta, a to właśnie nos pełni rolę naturalnego filtra. Nieoczyszczone powietrza trafia do płuc, a w konsekwencji zwiększa ryzyko astmy, zapalenia płuc i oskrzeli oraz przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP). W skrajnych przypadkach może dojść do nowotworów krtani i płuc.
Mikroskopijne cząstki zanieczyszczeń, głównie pyłów zawieszonych PM10 i PM2.5, z łatwością przedostają się do układu krwionośnego, powodując szkody dla serca i zwiększając ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Stanowią również duże zagrożenie dla układu nerwowego i mózgu. Dzieci narażone na częsty kontakt ze smogiem wykazują nie tylko niższy poziom inteligencji i częste problemy w nauce, ale również skłonności do różnego rodzaju zaburzeń: ADHD, depresji i stanów lękowych.
Sposoby ochrony
Sposobów ochrony dziecka przed smogiem jest wiele. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych i najbardziej skutecznych metod:
- W godzinach szczytu oraz w dniach o wysokim stężeniu zanieczyszczeń lepiej nie wychodzić z domu.
- Poruszając się po mieście wybieraj trasy o mniejszym natężeniu ruchu i spróbuj przekonać dziecko do oddychania przez nos lub najlepiej – maskę antysmogową. Na rynku znaleźć można modele odpowiednie dla dzieci, w mniejszym rozmiarze i ładnych kolorach.
- Kiedy tylko masz okazję, zabieraj dziecko do parku lub poza miasto.
- Pewną pomocą mogą być doniczkowe rośliny filtrujące.
- Zadbaj o odpowiednią dietę. Wybieraj dla dziecka produkty bogate w witaminy B, C, D i E, selen i rutynę. Pełnią one funkcję antyoksydantów, wzmacniają odporność oraz wspomagają pracę serca, dzięki czemu organizm lepiej radzi sobie z negatywnymi skutkami smogu.
- Najważniejsze – zainwestuj w domowy oczyszczacz powietrza.
Liderem w branży oczyszczaczy jest japońska marka Sharp, która w swoich urządzeniach wykorzystuje wysokiej klasy filtr HEPA i węgiel aktywny. Takie połączenie usuwa z powietrza zanieczyszczenia gazowe (LZO, dym papierosowy) i stałe – alergeny, bakterie, roztocza, składniki smogu i przede wszystkim pyły zawieszone PM10 i PM2.5. Te ostatnie eliminowane są w 99,97%. Niektóre modele, takie jak Sharp KC-D60EUW radzą sobie nawet w dużych pomieszczeniach do 50 m2. Wmontowany nawilżacz i jonizator pomagają oczyścić powietrze i utrzymują odpowiedni mikroklimat w mieszkaniu.
